🜍 شمش نقره ۱ اونسی ZIBOKO – دی
از کالکشن دوازده‌ماهه شاهنامهٔ زیبوکو
۱. روایت تاریخی و نگاره
این نگاره صحنه‌ای از تسخیر بهمن‌دژ را نشان می‌دهد؛ دژی افسانه‌ای و دیوان‌نشین که تنها با یاری خرد و ایمان گشوده شد. کی‌خسرو، فرزند سیاوش، با فرمان ایزدان بر سپاه تاریکی چیره می‌شود.
در تصویر، کی‌خسرو در پیش‌زمینه با جامه‌ی سرخ سلطنتی ایستاده است؛ پشت سر او پهلوانان ایران و در برابرش دیوی صورتی‌فام در حال تسلیم. دیوارهای دژ با کاشی‌کاری لاجوردی و طلا تزئین شده‌اند، و نور نقره از زره‌ها و شمشیرها بازتاب می‌یابد — نمادی از پیروزی خرد بر آشوب.
این اثر از شاهنامه‌ی شاه‌طهماسبی (کارگاه سلطنتی تبریز، ۱۵۲۵–۱۵۳۵ میلادی) الهام گرفته و نسخه‌ی اصلی آن در موزه‌ی دیوید کالکشن کپنهاگ نگهداری می‌شود.
۲. جایگاه در کالکشن دوازده‌ماهه شاهنامهٔ زیبوکو
شمش نقره‌ی دی‌ماه، روایت‌گر فصلِ قانون و قدرتِ درونی است — فصلی که در آن، طوفان خاموش می‌شود و ساختار معنا می‌یابد. این اثر در کالکشن زیبوکو نماد «نظم در میان آشوب» است؛ تجسم پیروزی آرام اما مطمئن.
۳. فلسفه‌ی ماه دی
دی برابر با برج جدی (Capricorn) است — نماد نظم، اقتدار و صبر. متولدان دی، چون کوه، آرام و استوارند؛ رهبرانی که در سکوت، جهان را می‌سازند.
کی‌خسرو در شاهنامه، نماد همین ماه است: پادشاهی که قدرت را با عدالت می‌آمیزد و فرمانروایی را نه در شمشیر، بلکه در خرد می‌جوید.
۴. ارتباط نقره با ماه دی
نقره، فلز انضباط و نظم درونی است — سرد، درخشان و بی‌هیاهو. در فلسفه‌ی عناصر، دی با خاک و قانون پیوند دارد و نقره بازتاب همین پایداری در جهان مادی است.
در شمش نقره‌ی دی زیبوکو، درخشش فلز یادآور قانون طبیعت است: نوری که بدون فریاد می‌تابد و در سکوت، ماندگار می‌شود.
۵. معنا در جهان زیبوکو
شمش دی، داستانِ پیروزیِ بی‌هیاهو است — جایی که قدرت در سکوت شکل می‌گیرد و قانون با زیبایی آشتی می‌کند.
در جهان زیبوکو، دی ماهِ توازن است: فلز نقره، آینه‌ی نظم کیهانی و نمادِ ارزش‌های ماندگار.
«زیبوکو، دژ ناممکن را به نقره فتح می‌کند؛ چون هر ارزش حقیقی از خرد و انضباط زاده می‌شود.»
۶. مشخصات فنی
- وزن: ۳۱٫۱ گرم (۱ oz)
- عیار: ۹۹۹٫۹ نقره خالص
- طرح: تسخیر بهمن‌دژ
- شخصیت محوری: کی‌خسرو
- دوره تاریخی الهام: صفوی، تبریز (شاهنامهٔ شاه‌طهماسبی، ۱۵۲۵–۱۵۳۵ میلادی)
- محل نگهداری نسخهٔ اصلی: موزهٔ دیوید کالکشن، کپنهاگ (Inv. 31/1988)
- مواد به‌کاررفته: رنگ پوشان، مرکب، طلا و نقره بر کاغذ
- عنصر نمادین: خاک و قانون
- نماد زودیاک: ♑ Capricorn – جدی
- محور فلسفی: نظم، اقتدار، پیروزی خردمندانه
۷. شعار ویژه ماه دی
زیبوکو – دی: قانون در نقره، نظم در زیبایی.
«زیبوکو، زیرکی و زیبایی.»
زیبوکو